Muğla Valiliği bahçesinde Vali DR. İdris Akbıyık’ın ev sahipliğinde düzenlenen programa, Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras, Muğla Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, Vali yardımcıları Murat Sarı ve Halil Serdar Cevheroğlu, Menteşe Kaymakamı Mehmet Eriş, Yatağan Kaymakamı Mustafa Emre Kılıç, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Emrullah Büyük, İl Emniyet Müdürü Ali Can Bolat, Menteşe Belediye Başkanı Gonca Köksal, kurum amirleri, siyasi parti temsilcileri, vatandaşlar ve basın mensupları katıldı.
Muğla tarih araştırmacısı Selahattin Durmaz tarafından hazırlanan Osmanlı nüfus defterinde Muğla kitabı, Muğla’nın tarihi için ciddi bir kaynak eseri olup, Muğla il merkezi alanlarını kapsıyor.
Program açılış konuşmasını yapan Vali Dr. İdris Akbıyık, ‘Bir ülkenin güvenliği, toprak bütünlüğü, rejim güvenliği, ekonomik ve demografik güvenlik, insan ve insani güvenlik, etik değerler, devletlerin öncelikli meslekleri arasında yer almıştır. Bu temel konular arasında bir ülkenin nüfusunun yapısı, nitelikleri, nüfus hareketleri ve bunlardaki gelişmelere göre izlenecek nüfus politikalarının belirlenmesi Osmanlı devleti içinde büyük önem taşımıştır’. Dedi.
Osmanlı devletinin nüfus sayımlarına ait defterleri titizlikle muhafaza etmiş olması, geçmişi anlamak açısından paha biçilemez bir hazine niteliğinde olduğunu belirten Vali Dr. İdris Akbıyık bu sayede yerleşim yerlerine göre nüfus dağılımı, yaş grupları, meslekler, etnik ve dini yapı gibi bilgileri zaman içindeki değişimleri ile birlikte takip edilebildiğini söyledi.
Osmanlı devletinde klasik dönem olarak adlandırılan 1300-1600 yılları arasında nüfus sayımı yapılmadığını ancak bu dönemde tahrir defterleri aracılığıyla vergi kayıtlarının tutulduğunu belirten Vali İdris Akbıyık, konuşmasında şunları söyledi;
’19. Yüzyıldan itibaren Osmanlı devletinin kendini yeniden organize etme süreci ile birlikte, devlet halk ilişkilerinde de yeni bir dönem başlatmıştır. Özellikle vergi, askerlik ve yönetimsel alanlarda yaşanan bu yenilik hareketleriyle beraber değişen Osmanlı Devlet sistemi, bir takım yeni ve güncel verilere ihtiyaç duymuştur. Vergilerin doğrudan toplanması ve yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla beraber yeni askeri düzenin oluşturulmasının nen önemli unsuru olan halkın sayımı bu süreçte önem kazanmıştır.
Osmanlı nüfus kayıtlarını içeren defterler, sadece şahısların isimlerini vermekle kalmamış, aynı zamanda bölgedeki insanların etnik kimlikleri, mal varlıkları ve sosyal yapıları hakkında da ayrıntılı bilgileri içermektedir.
Osmanlı nüfus defteri ayrıca, bölgede yaşamış olan şahıslar için kullanılan lakaplar ile sosyal ve iktisadi anlamlar içeren sıfatlar, söz konusu dönem içerisinde ve ele alınan bölge dahilinde var olan kültürel yapıya dair araştırmacılara fikir vermesi bakımından önemlidir.
Kitabın Osmanlı dönemi nüfus kayıtlarının rehber niteliğinde bir çalışma olarak araştırmacılara sunduğu katkıya öne çıktığını, Osmanlı devletinin Sosyo - ekonomik yapısını anlamak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynak olduğunu ifade eden Vali Dr. İdris Akbıyık, kitabın hazırlanmasında emeği geçen tarih araştırmacısı Selahattin Durman’a ve destek ve katkı sağlayan tüm taraflara teşekkür etti.
Vali DR: İdris Akbıyık konuşmasının ardından Tarih Araştırmacısı Selahattin durmaz kitabı içeriği hakkında katılımcılara bilgi verdi.
Osmanlı nüfus kitabı Muğla vakfından Muğla’dan temin edilebilir.
