Erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcı olabilir. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum / Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Engin Çelik, düzenli jinekolojik muayenelerin ve tarama programlarının önemine dikkat çekerek, 21 yaşından itibaren kadınların düzenli olarak muayene yaptırmalarını öneriyor.
1. Rahim Ağzı Kanseri
Dünyada üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen kanser türü olan rahim ağzı kanseri, Türkiye'de her yıl yaklaşık 2 bin 200 kadında teşhis ediliyor. HPV enfeksiyonu, rahim ağzı kanserinin temel nedenidir ve çoğu HPV enfeksiyonu bağışıklık sistemi tarafından yok edilir. Ancak bazı virüsler, rahim ağzı hücrelerinde genetik değişimlere yol açarak kanser öncülü lezyonlar oluşturabilir. Risk faktörleri arasında sigara, bağışıklık sistemini bozan ilaç kullanımı ve çok sayıda doğum yapmak yer alıyor.
Belirtiler: Ara adet kanamaları, menopoz döneminde kanama, vajinal akıntı ve cinsel ilişki sırasında ağrı rahim ağzı kanserinin belirtileri olabilir.
Tarama Programı: 21 yaşından itibaren PAP smear testi ile tarama yapılmalıdır. Ayrıca 30 yaşından sonra HPV taraması önerilir. Rahim ağzı kanseri aşısı, yüzde 90’a varan etkinlik sağlar ve 9-46 yaş arasında uygulanabilir.
Tedavi: Erken evrede tespit edilen hastalarda rahim ve yumurtalıklar korunarak ameliyat yapılabilir. İleri evrelerde kemoradyoterapi tedavisi uygulanır.
2. Rahim Kanseri
Ülkemizde kadınlarda dördüncü sıklıkta görülen rahim kanseri, her yıl yaklaşık 6 bin 600 kadında teşhis ediliyor. Obezite, doğum yapmamak ve yaş gibi faktörler rahim kanseri riskini artırıyor. Rahim kanserinin çoğunluğu endometriumdan kaynaklanır. Hamilelik ve doğum kontrol hapı kullanımı ise koruyucu etkiler sağlar.
Belirtiler: Menopoz sonrası kanama, düzensiz adet kanamaları ve vajinal akıntı rahim kanserinin belirtileridir. Menopoz sonrası kanamalar mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Tarama Programı: Rahim kanseri taraması genel olarak yapılmaz; ancak jinekolojik muayene, ultrason ve rahim içi biyopsi ile değerlendirilebilir.
Tedavi: Cerrahi yöntemler (laparoskopik) rahim kanserinde temel tedavi seçeneğidir. İleri evrelerde radyoterapi ve kemoterapi uygulanabilir. Genç yaşta ve çocuk sahibi olmak isteyenlerde hormonal tedaviler de düşünülebilir.
3. Yumurtalık Kanseri
Türkiye’de kadınlarda altıncı sırada görülen yumurtalık kanseri, jinekolojik kanser ölümlerinde önde gelen nedenlerden biridir. Yumurtalık kanseri genellikle ileri evrede teşhis edilir çünkü belirtileri belirginleşmeden hastalık yayılabilir. Risk faktörleri arasında kısırlık, obezite ve çikolata kisti (endometriozis) yer alırken, doğum kontrol hapı kullanımı ve hamilelik riski azaltabilir.
Belirtiler: Karın şişliği, erken doyma, karın ağrısı, sık idrara çıkma ve adet düzensizlikleri yumurtalık kanserinin belirtilerindendir.
Tarama Programı: Yumurtalık kanseri taraması, jinekolojik muayene, ultrasonografi ve Ca125 kan testi ile yapılır.
Tedavi: Yumurtalık kanseri genellikle ileri evrede teşhis edilir ve ameliyatın yanı sıra kemoterapi uygulanır. Ameliyat esnasında tümörün tamamen çıkarılması hedeflenir. BRCA mutasyonu olan hastalara hedefe yönelik yeni tedaviler uygulanabilir.
20 Eylül Dünya Jinekolojik Kanserler Farkındalık Günü kapsamında, jinekolojik kanserlerin erken teşhis ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak hayati önem taşır.